Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2011

Καλύτερα αν είχαμε παραμείνει στη δραχμή!


Η Ελλάδα στην υπό ευρώ περίοδο, γιγάντωσε το χρέος και τα ελλείμματά της, αποβιομηχανοποιήθηκε με πολύ εντονότερο βαθμό από ότι συνέβαινε επί δραχμής, αποδομήθηκε ο παραγωγικός της ιστός, έχασε σε ανταγωνιστικότητα, η ανάπτυξη ήταν "κούφια" και εντέλει εισήλθε σε κατάσταση χρεοκοπίας.

Ενώ είναι σαφές ότι σήμερα, ΔΕΝ μπορούμε να επιστρέψουμε σε μια νεοδραχμή και αναγκαστικά θα συνεχίσουμε με το ευρώ (κυρίως επειδή αυτό βολεύει τους δανειστές μας), ωστόσο είναι πολύ λογικό ότι αν δεν είχαμε μπει στο ευρώ και είχαμε συνεχίσει με τη δραχμή, μπορεί να μην ήμασταν Ελβετία - άλλωστε ούτε τώρα είμαστε - αλλά τουλάχιστον δεν θα ήμασταν στα χάλια που βρισκόμαστε σήμερα.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, η οικονομική ολοκλήρωση μέσω του ευρώ, έδωσε την ευκαιρία εισόδου στην ελληνική αγορά σε όποιον Ευρωπαίο το επιθυμούσε, λόγω της ενιαίας αγοράς και του αδασμολόγητου περιβάλλοντος. Οι ευρωπαίοι παραγωγοί και κυρίως αυτοί της Γερμανίας, λόγω του μεγέθους της οικονομίας της και των μεγάλων οικονομιών κλίμακος, βρέθηκαν σε πλεονεκτική θέση: οι εν λόγω συνθήκες, τους επέτρεπαν να παράγουν αγαθά σε τιμές ανταγωνιστικότερες από τα άλλα μέλη της Ευρωζώνης, ιδίως αυτών των μικρότερων χωρών, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, αλλά και των μεγαλύτερων Ιταλίας και Ισπανίας, δηλαδή των χωρών που παλαιότερα βάσιζαν την ανταγωνιστικότητά τους και στο ασθενές τους νόμισμα. 
Το αποτέλεσμα ήταν σχεδόν όλοι οι παραγωγικοί τομείς της οικονομίας της Ελλάδος (το ίδιο συνέβη σε μικρότερο βαθμό και στις άλλες χώρες της λεγόμενης ευρωπαϊκής "περιφέρειας"), να βρεθούν σε εξαιρετικά δυσχερή θέση συνεπία του μικρού μεγέθους της ελληνικής αγοράς και του χαμηλού κόστους εισαγωγών. Αυτό οδήγησε σε σταδιακό οικονομικό μαρασμό και απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούσαν - και αποτελούν - πλειοψηφία στην ελληνική οικονομία, αλλά λόγω μεγέθους και αγοράς, δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν τα εισαγόμενα. 

Σαφώς, οι Έλληνες πολίτες αποκτώντας το ευρώ, το νόμισμα που έφερε ισχύ πλησία προς αυτή του γερμανικού Μάρκου, αγόραζαν εισαγόμενα κεφαλαιουχικά αγαθά, φθηνότερα από τα αντίστοιχα ελληνικά. Αυτό οδήγησε σταδιακά, σε πλήρη αποδόμηση του παραγωγικού ιστού της χώρας μας. Το ευρώ, ώθησε τους Έλληνες να παίρνουν δάνεια με χαμηλά επιτόκια, τα οποία μετά ενίσχυαν την κατανάλωση. Αλλά και αυτά τα δάνεια που ελάμβαναν, οι τράπεζες τα έδιναν. Ο λαός δηλαδή, είναι ο τελευταίος που μπορεί να κατηγορηθεί για αυτή την κατάσταση. Συν το γεγονός ότι επειδή στην περίοδο από την εισαγωγή του ευρώ σιγά - σιγά χάνονταν θέσεις εργασίας και η ανεργία αυξάνονταν, για την πλειοψηφία του κόσμου, ΔΕΝ υπήρξε βελτίωση της αγοραστικής του δύναμης και ισχύος, κάτι που σχεδόν όλοι, λίγο – πολύ το αντιλαμβάνονται.

Όμως, το ευρώ λειτούργησε σαν Δούρειος Ίππος, ακριβώς επειδή τα εισαγόμενα ήταν φθηνότερα των ελληνικών και σιγά - σιγά, ευνοήθηκε η αύξηση της κατανάλωσης και η αύξηση του δανεισμού (και των ελλειμμάτων).


Είναι ενδεικτικό ότι από τη δεκαετία του 1960 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στην Ελλάδα (το οποίο έχει να κάνει με τη σχέση εξαγωγών - εισαγωγών) διαμορφωνόταν, σύμφωνα με τα εθνικολογιστικά στοιχεία, μεταξύ 0% και 5% του ΑΕΠ. Σε ορισμένα μάλιστα έτη είχε καταγραφεί και πλεόνασμα. Παρόλο που τα στοιχεία δεν είναι εντελώς συγκρίσιμα, από το 2000 και μετά η κατάσταση άλλαξε δραματικά προς το χειρότερο και το έλλειμμα κορυφώθηκε στο 14% του ΑΕΠ το 2008. Αυτή η εξέλιξη υποδηλώνει αδύναμη ανταγωνιστικότητα. Από το 2002 είχαμε όμως την εισαγωγή του ευρώ. Επομένως, αυτή η κατάρρευση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, που απεικονίζεται στην μεγάλη αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ήλθε ουσιαστικά με το ευρώ, ενώ για όσο διάστημα είχαμε τη δραχμή, η ανταγωνιστικότητα διατηρούνταν σε αρκετά καλά επίπεδα.
        
Αφού δεν εξηγήθηκαν οι συνέπειες που έφερε το Ευρώ, όπως αυτές που βλέπουμε σήμερα, ο λαός τι θα έκανε; Δεν θα υιοθετούσε το Ευρώ; Δεν θα το χρησιμοποιούσε; Θα μπορούσε λοιπόν ο λαός που είχε μια στρεβλή πληροφόρηση, να συνεχίσει να χρησιμοποιεί τη δραχμή; Όχι. 
Ο λαός χρησιμοποίησε το Ευρώ αναγκαστικά, διότι η πολιτική ηγεσία του επέβαλε τρόπον τινά το Ευρώ. Διότι η πολιτική ηγεσία τόνισε μόνο τα καλά που θα προέρχονταν από την εισαγωγή του νέου κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, ενώ δεν ανέφερε τίποτα για τις πιθανές αρνητικές συνέπειες. Δεν γνώριζαν και δεν μας τις εξήγησαν; Τότε ως έχοντες άγνοια, οι πολιτικοί μας ηγέτες, είναι επικίνδυνοι έστω και αν το σφάλμα τους είναι ακούσιο. Γνώριζαν και δεν μας είπαν; Τότε είναι δυο φορές επικίνδυνοι, διότι το έκαναν ηθελημένα.

Εάν είχαμε παραμείνει στη δραχμή, δεν θα είχε δοθεί η δυνατότητα στους κυβερνώντες μας να προχωρήσουν σε άκρατο δανεισμό, τις συνέπειες του οποίου πληρώνουμε σήμερα. Διότι με νόμισμα τη δραχμή, ποιος θα μας δάνειζε, τα ποσά που μας δάνεισαν με το ευρώ; Ουδείς! Τα ελλείμματα γιγαντώθηκαν, κατ'επέκταση και ο δανεισμός - χρέος διότι το ισχυρό ευρώ, μας το επέτρεπε. Το ισχυρό ευρώ συνέβαλε στην ένταση της αποβιομηχάνισης και αποδόμησης του παραγωγικού ιστού, αφού κατέστησε τις εισαγογές ελκυστικότερες.

Αν είχαμε μείνει στη δραχμή, αυτή η ίδια η δραχμή θα ήταν το φρένο προς όλη αυτή την κατάσταση στην οποία εισήλθαμε με το ευρώ και τώρα, ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις συνέπειες της. Εάν είχαμε μείνει στη τότε δραχμή, δεν θα μας είχε δοθεί η δυνατότητα της άκρατης κατανάλωσης. Εάν είχαμε μείνει στη τότε δραχμή, όντας ένα ασθενές νόμισμα, δεν θα μας είχε δοθεί η δυνατότητα να προβούμε σε άκρατο εξωτερικό δανεισμό, που επέφερε την γιγάντωση ελλειμμάτων και εκτροχιασμό του χρέους. Εάν είχαμε παραμείνει στη τότε δραχμή, όντας ασθενές νόμισμα, δεν θα είχε επέλθει η αποδόμηση του παραγωγικού ιστού της χώρας, αφού με την διολίσθηση που θα παρουσίαζε έναντι των ισχυρών νομισμάτων, θα κέρδιζε σε ανταγωνιστικότητα και θα διατηρούνταν χιλιάδες θέσεις εργασίας στο εσωτερικό της χώρας

Εν κατακλείδι, εάν είχαμε παραμείνει στη τότε δραχμή, θα διατηρούσαμε το επίπεδο που είχαμε τότε και θα υπήρχε μια σταδιακή μικρή και αργή βελτίωση, όπως άλλωστε συνέβαινε τόσα χρόνια που είχαμε δραχμή. Άλλωστε, όσοι είμαστε κάποιας ηλικίας, το θυμόμαστε και ας μην είμαστε οικονομολόγοι καθώς ζούσαμε με τη δραχμή και ζούσαμε όμορφα. Βέβαια θα είχαμε αργή βελτίωση; ... αργή. Μικρή; ... μικρή. Θα ήταν όμως ΒΕΛΤΙΩΣΗ.

Όποιος έχει ένα βιοτικό επίπεδο, έστω χαμηλό, αλλά το βελτιώνει σιγά σιγά, δεν διαμαρτύρεται, διότι έχει συνηθίσει το βιοτικό του επίπεδο, συν το ότι σταδιακά το βελτιώνει, οπότε είναι μάλλον χαρούμενος. 
Όποιος έχει ένα βιοτικό επίπεδο, όποιο και αν είναι αυτό, υψηλό μέτριο ή χαμηλό και του δοθεί μια έντονη ώθηση προς τα πάνω, όπως συνέβη με το ευρώ, το οποίο όμως όπως είπαμε ΔΕΝ αφορούσε όλο το κόσμο διότι καθώς αύξανε η ανεργία, οι αμοιβές έμεναν στάσιμες και φαγώνονταν από το πραγματικό πληθωρισμό και μετά κάτω από κάποιες συνθήκες το βιοτικό του επίπεδο καταρρεύσει, τότε δικαίως αυτός ο άνθρωπος θα διαμαρτύρεται και θα είναι δυστυχής.

Υπ'αυτήν την έννοια, αν είχαμε παραμείνει στη δραχμή, τα πράγματα σήμερα θα ήταν σαφώς καλύτερα, καθώς θα είχαμε ένα βιοτικό επίπεδο που θα ήταν σταθερό και με πορεία βελτίωσης

2 σχόλια:

  1. μου αρέσει που ψάχνεις να βρεις την απάντηση στο ερώτημα γιουρα ή ντράχμα!

    προσθέτω μόνο ότι ο δρόμος προσαρμογής, ανεξερτήτως νομίσματος, είναι ο ίδιος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αν είχαμε παραμείνει στη δραχμή και δεν είχαμε το ευρώ, θα νιώθαμε τώρα περισσότερο ευτυχισμένοι.
    Είναι βασικός κανόνας στην ψυχολογία: το "φαινόμενο της υπερεκτίμησης".
    Δηλαδή το να χάνεις κάτι που έχεις, είναι χειρότερο από το να μην το είχες ποτέ.
    Έτσι και με τη δραχμή. Εάν ποτέ δεν είχαμε μπει στο ευρώ, τώρα θα νιώθαμε καλύτερα, περισσότερο ευτυχισμένοι και θα είχαμε περισσότερες ελπίδες για το μέλλον.
    Μπήκαμε όμως στο ευρώ, τώρα χάνουμε το επίπεδο που αποκτήθηκε λόγω ευρώ στα προηγούμενα χρόνια και χάνοντας κάτι που θεωρούσαμε δεδομένο, αισθανόμαστε δυστυχείς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή