Ο Ιαπωνικός Κίνδυνος!

Σας μεταφέρουμε μία μελέτη από την Investment Management Associates Inc., σε σχέση με τον Ιαπωνικό κίνδυνο. Τα κάτωθι αναφερθέντα, δηλαδή η Μελέτη είχε παρουσιαστεί περίπου πριν ένα χρόνο, αλλά τώρα, μετά τον σεισμό των 9R που χτύπησε την Ιαπωνία και το τσουνάμι που ακολούθησε, καθίσταται ιδιαίτερα επίκαιρη και ίσως οι εξελίξεις επιταχυνθούν. Παράλληλα, έχει εμπλουτιστεί και με ορισμένες δικές μου σκέψεις, που αφορούν ιδίως τις δυνατότητες επενδύσεων γύρω από την υπόθεση της Ιαπωνίας.

Το ερώτημα που αναδεικνύεται είναι αν η Ιαπωνία, υπάρχει κίνδυνος να καταστεί μια νέα “Ελλάδα”, υπονοώντας ότι μπορεί να επιφέρει θύελλες στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές. 

Η ανάπτυξη του ιαπωνικού ΑΕΠ φτάνει σε ένα τέλος στις αρχές της δεκαετίας του '90.

Η διαφορά των συνολικών δαπανών (κόκκινη γραμμή) και των εσόδων (μπλε) προκαλούν ένα συνεχώς διευρυνόμενο έλλειμμα στην Ιαπωνία.

Προκειμένου να καλυφθούν τα ελλείμματα, το χρέος αυξάνεται.

Οι βασικές εξηγήσεις του τι συνέβη στην Ιαπωνία στην δεκαετία το '90. Συνοψίζεται σε: 1) περικοπή φόρων, 2) αυξημένες κυβερνητικές δαπάνες και 3) αύξηση του χρέους.

Το ιαπωνικό Χρέος ως προς το ΑΕΠ, με διαφορά το μεγαλύτερο συγκριτικά με το αντίστοιχο των μεγάλων οικονομιών.  Έρχεται δε, δεύτερο αν συμπεριλάβουμε και τις αναπτυσσόμενες χώρες, μετά την Ζιμπάμπουε.

Ποσοστό σχεδόν 90% του ιαπωνικού χρέους χρηματοδοτείται εσωτερικά, αλλά ο βαθμός αποταμίευσης στην Ιαπωνία κατέρχεται σταθερά, όπως φαίνεται στο άνω γράφημα.

Η Ιαπωνία έχει τον πιο γηραιό πληθυσμό στον κόσμο. Κακό για την αποταμίευση.

Σήμερα, ένας στους 4 ιάπωνες είναι άνω των 65 ετών. Στις μπάρες, το κόκκινο κομμάτι δείχνει το ποσοστό των ιαπώνων άνω των 65 ετών.

Καθώς οι άνθρωποι γηράσκουν, το εισόδημά τους αρχίζει να φθίνει, τα έξοδά τους αυξάνονται λόγω ιατροφαρμακευτικών, και η αποταμίευσή τους περιορίζεται. Επίσης, η ζήτηση των ιαπωνικών ομολόγων (αφού εξυπηρετούνταν εσωτερικά) θα μειωθεί, ίσως δε από κάποια στιγμή και μετά, να υπάρξουν και πολλές καθαρές πωλήσεις ιαπωνικών ομολόγων από τους κατόχους τους.

Ο πληθυσμός στην Ιαπωνία είναι σε ύφεση όσον αφορά στο μέγεθός του. Ο δείκτης γονιμότητας είναι από τους χειρότερους διεθνώς με 1,21 παιδιά ανά ζευγάρι το 2009.

Ο πληθυσμός μειούμενος αριθμητικά και γηράσκοντας, δεν είναι καλό για την οικονομική ανάπτυξη.

Τα επιτόκια (γραμμή με κόκκινες κουκκίδες στο άνω γράφημα) μειώνονται, οι πληρωμές για τόκους αυξάνουν (γραμμή με μαύρες κουκκίδες) και ο αριθμός των κρατικών ομολόγων αυξάνεται ραγδαία (γκρίζες μπάρες).

Η μεγάλη προσφορά χρέους + η χαμηλή ζήτηση για χρέος λόγω των στοιχείων συρρίκνωσης του πληθυσμού, συνεπάγονται υψηλότερα επιτόκια (για να προσελκύσουν αγοραστές), ακόμα μεγαλύτερο έλλειμμα, αύξηση των φόρων, περαιτέρω επιβράδυνση της οικονομίας, υψηλότερα επιτόκια.

Επιφέρουν επίσης, εκτύπωση χρήματος από το τίποτα (άνευ αντικρίσματος), καταιγισμός από γιεν στο σύστημα και την αγορά, υψηλότερα επιτόκια.

Μιλάμε για ΦΑΥΛΟ ΚΥΚΛΟ.

Η Ιαπωνία είναι σε παγίδα θανάτου: δεν μπορεί να χαμηλώσει τα επιτόκια της διότι ήδη είναι σχεδόν μηδενικά. Τα υψηλότερα επιτόκια που θα επέλθουν, θα "γονατίσουν" την οικονομία.

>>>   Ένα αξίωμα που θα αποδειχτεί ψευδές: "Η Ιαπωνία θα είναι πάντα ικανή να εκδίδει φθηνό χρέος"...

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ:

Από όλα τα παραπάνω, αναδεικνύεται ότι το ιαπωνικό χρέος μπορεί να σταθεί η αιτία δημιουργίας σοβαρότατων προβλημάτων στην οικονομία στα επόμενα χρόνια.

Περιληπτικά, θα λέγαμε ότι η Ιαπωνία έχει πρόβλημα από ένα τεράστιο χρέος ως προς το ΑΕΠ της, που σε συνδυασμό με: (α) το γεγονός ότι τώρα τα επιτόκιά της βρίσκονται σε χαμηλότατα επίπεδα, (β) το τεράστιο χρέος της είναι κατά βάση εσωτερικό, δηλαδή δανειστές είναι οι ίδιοι οι ιάπωνες, (γ) ο πληθυσμός της λόγω υψηλού βιοτικού επιπέδου, υψηλού προσδόκιμου ζωής και έντονης υπογεννητικότητας είναι ΡΑΓΔΑΙΑ γηρασκόμενος, (δ) επειδή είναι ραγδαία γηρασκόμενος, ο βαθμός αποταμίευσής του μειώνεται ολοένα και περισσότερο, (ε) δεν υπάρχει νέο ανθρώπινο δυναμικό στο σύνολο του πληθυσμού, προκειμένου να καταναλώνει έντονα για να κινηθεί η οικονομία αλλά και να αποταμιεύει προκειμένου να επαναγοράσουν το τεράστιο χρέος και συνεπώς.... κάποια στιγμή σε μερικά χρόνια η ιαπωνική οικονομία κινδυνεύει με κατάρρευση.

Τα επιτόκια ούτως ή άλλως είναι σε χαμηλότατα επίπεδα, άρα ως “όπλο” τόνωσης της οικονομίας δεν υφίσταται.

Ο σεισμός της 11/3/2011 της τάξης των 9R που έπληξε την Ιαπωνία, όπως και το τσουνάμι που ακολούθησε, μπορεί να επιταχύνουν τις εξελίξεις.

Βέβαια, η Ιαπωνία έχει εμπειρία ταχείας ανάκαμψης από μεγάλες καταστροφές όπως από τον πολύ δυνατό σεισμό του Kobe το 1995 που είχε επίκεντρο και είχε πλήξει αστική περιοχή.  

Όμως ο σεισμός της 11/3/2011 και το επακόλουθο τσουνάμι, είναι σαφώς μεγαλύτερο ως γεγονός και μπορεί να συγκριθεί μόνο με το χτύπημα των ατομικών βομβών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.  Βέβαια και από εκείνο το συμβάν, η Ιαπωνία ανέκαμψε γρήγορα.

Τι μπορεί να σώσει την Ιαπωνία;;;

Το μόνο που βλέπω στον μακρινό ορίζοντα ότι μπορεί να σώσει την Ιαπωνία, είναι η Κίνα. Η τεράστια ανάπτυξη της Κίνας, έχει ήδη αυξήσει τα μέγιστα την ζήτηση για ιαπωνικά προϊόντα και τεχνολογία που είναι ανώτερα ποιοτικά και πιο εξελιγμένα από τα κινέζικα. Η όποια ιαπωνική "ανάπτυξη" ωθείται από την κινέζικη ζήτηση. Αν δεν υπήρχε και αυτή, οι ιάπωνες θα ήταν  ήδη, σε πολύ χειρότερη θέση.

Από την άλλη μεριά, την λύση στην επαπειλούμενη κατάρρευση της Ιαπωνίας λόγω τεράστιου χρέους, που κάποια στιγμή δεν θα μπορεί να εξυπηρετηθεί, μπορεί να την δώσουν οι Κινέζοι, αγοράζοντας το ιαπωνικό χρέος, καθώς έχουν τα χρήματα να το κάνουν. Βέβαια επειδή οι κινέζοι δεν είναι αφελείς, αν θα το κάνουν, προσφέροντας σωσίβιο σωτηρίας στους Ιάπωνες όταν θα έχουν ανάγκη, προφανώς θα το κάνουν με κάποια ανταλλάγματα, όπως π.χ. απόκτηση προηγμένης τεχνολογίας.

Σκέψεις όσον αφορά πιθανές επενδύσεις

Τα προϊόντα επενδύσεων που εμπλέκονται με την υπόθεση της Ιαπωνίας, είναι τα ακόλουθα:

           

• iShares MSCI Japan Index Fund (EWJ): Ένα ETF, το οποίο ακολουθεί ένα βασικό δείκτη ιαπωνικών μετοχών. Εάν το ιαπωνικό χρηματιστήριο ανέλθει, το EWJ κερδίζει, ενώ εάν το ιαπωνικό χρηματιστήριο πέφτει, το EWJ χάνει.  Στις δύο πρώτες συνεδριάσεις μετά τον σεισμό, το ιαπωνικό χρηματιστήριο κατέρχονταν εντόνως. Το EWJ ποντάρει στην ανάκαμψη, ότι δηλαδή ιαπωνικές επιχειρήσεις θα ωφεληθούν από την διαδικασία ανάκαμψης μετά το χτύπημα του εγκέλαδου και του τσουνάμι.

• SPDR Russell/Nomura Small Cap Japan (JSC): Ένα ETF, το οποίο ακολουθεί ένα βασικό δείκτη ιαπωνικών μετοχών μικρότερης κεφαλαιοποίησης. Εάν το ιαπωνικό χρηματιστήριο ανέλθει, το JSC κερδίζει, ενώ εάν το ιαπωνικό χρηματιστήριο πέφτει, το JSC χάνει.  Στις δύο πρώτες συνεδριάσεις μετά τον σεισμό, το ιαπωνικό χρηματιστήριο κατέρχονταν εντόνως. Το JSC ποντάρει στην ανάκαμψη, ότι δηλαδή ιαπωνικές επιχειρήσεις θα ωφεληθούν από την διαδικασία ανάκαμψης μετά το χτύπημα του σεισμού. Σε σχέση με το EWJ, το JSC έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε τίτλους που έχουν να κάνουν με υποδομές.

•  ProShares UltraShort MSCI Japan (EWV): Ένα ETF, το οποίο σορτάρει ένα βασικό δείκτη ιαπωνικών μετοχών. Εάν το ιαπωνικό χρηματιστήριο ανέλθει, το EWV χάνει, ενώ εάν το ιαπωνικό χρηματιστήριο πέφτει, το EWV κερδίζει.  Στις δύο πρώτες συνεδριάσεις μετά τον σεισμό, το ιαπωνικό χρηματιστήριο κατέρχονταν εντόνως, επομένως το EWV κέρδιζε εντόνως.  Αλλά από την άλλη, αν μετά από λίγες ημέρες, το ιαπωνικό χρηματιστήριο αρχίζει και ανακάμπτει, θεωρώντας ότι οι ιαπωνικές επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από την διαδικασία ανάκαμψης, τότε το EWV θα πέσει και θα υποχωρήσει εντόνως, διότι είναι x 2 (ultra sort).

           

• ProShares Ultra Yen (YCL): Ένα ETF, το οποίο βάσει παραγώγων, ποντάρει στην άνοδο του ιαπωνικού νομίσματος έναντι του δολαρίου. Προσοχή διότι είναι “επιθετικό” (απόδοση x 2). Στις δύο πρώτες συνεδριάσεις μετά τον σεισμό, το γιεν κέρδιζε σε αξία έναντι του δολαρίου, κάτι που αποδόθηκε στον επαναπατρισμό κεφαλαίων στην Ιαπωνία, προκειμένου να έχουν ρευστότητα για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες που δημιουργήθηκαν λόγω του σεισμού, όπως επίσης στις πωλήσεις διαφόρων assets σε διάφορες χώρες, από ασφαλιστικές εταιρίες και αγορά γιεν, προκειμένου να αποζημιώσουν τους δικαιούχους ιάπωνες. Στη προηγούμενη πρακτική περίπτωση του σεισμού στο Kobe to 1995, το γιεν είχε ανέβει για τους ίδιους λόγους που αναφέραμε ακριβώς πριν. Πολλοί αναλυτές όμως λένε, ότι αυτή τη φορά θα είναι διαφορετικά και ότι δεδομένης της άθλιας δημοσιονομικής κατάστασης της ιαπωνικής οικονομίας, ο σεισμός θα επιταχύνει την νομισματική χαλάρωση (βλ. εκτύπωση χρήματος) για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να ανακάμψουν, γεγονός που θα δημιουργήσει μια ώρα αρχίτερα  πιέσεις στην ισοτιμία του γιεν έναντι του δολαρίου. 

• ProShares UltraShort Yen (YCS):          Ένα ETF, το οποίο βάσει παραγώγων, ποντάρει στην πτώση του ιαπωνικού νομίσματος έναντι του δολαρίου. Προσοχή διότι είναι “επιθετικό”, καθώς σορτάρει το ιαπωνικό νόμισμα x 2. Στις δύο πρώτες συνεδριάσεις μετά τον σεισμό, το γιεν κέρδιζε σε αξία έναντι του δολαρίου, κάτι που μεταφράστηκε σε απώλειες για το YCS. Εάν όμως το γιεν αρχίζει να πέφτει, το YCS θα κερδίζει.

• iShares MSCI South Korea Index (EWY): Ένα ETF που επενδύει σε ένα βασικό δείκτων μετοχών της Νοτίου Κορέας. Δεν είναι ιαπωνικό αλλά το βάλαμε διότι θεωρούμε ότι η Ν. Κορέα, μπορεί να επωφεληθεί τα μέγιστα από την ανάκαμψη της Ιαπωνίας μετά το χτύπημα του σεισμού των 9R και το τσουνάμι που ακολούθησε, όπως επίσης από την μακροχρόνια, έντονη ανάπτυξη της Κίνας. Αναφέρουμε λίγα λόγια σχετικά: Η Νότιος Κορέα είναι ούτως ή άλλως μια ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία στην ΝΑ Ασία. Έχει πολύ φιλικό περιβάλλον προς την επιχειρηματικότητα, καθώς είναι 16η στην διεθνή λίστα (δηλαδή πολύ ψηλά στην κατάταξη) του δείκτη Ease of Doing Business, όταν η γειτονική Ιαπωνία είναι 18η, δηλαδή χαμηλότερα. Το δημόσιο χρέος της Ν. Κορέας είναι μόλις 23,5% του ΑΕΠ, όταν στην Ιαπωνία είναι στο 196%.

Η Citigroup σε πρόσφατη μελέτη της, εκτιμά ότι η Ν. Κορέα θα καταστεί η 10η πλουσιότερη χώρα παγκοσμίως σε κατά κεφαλή ΑΕΠ το 2020, ανερχόμενη στην 5η θέση το 2030 και στην 4η θέση μεταξύ του 2040-2050. Ξεπέρασε την Ιταλία και Ισπανία το 2010 και με το τρέχον ρυθμό ανάπτυξης θα ξεπεράσει την Γαλλία, Γερμανία, Ιαπωνία και Ην. Βασίλειο ως το 2020.

H Ν. Κορέα έχει πολύ ανεπτυγμένη βιομηχανία ηλεκτρονικών, αυτοκινήτων, χημικών, ναυπηγείων, χάλυβα, υφασμάτων, ένδυσης και υπόδησης και τροφίμων.  Παράλληλα, στην τελευταία 10ετία έχει κάνει τεράστια άλματα και στην ποιότητα, τεχνολογία και καινοτομία και πλέον, κορεατικές βιομηχανίες της απ’τους τομείς των ηλεκτρονικών και αυτοκινήτων (π.χ. LG, Samsung, Hyundai), θεωρούνται εφάμιλλες των ιαπωνικών.

Το μόνο ρίσκο, είναι ο αστάθμητος παράγοντας της Β. Κορέας και η ανησυχία σύγκρουσης.     

• iShares FTSE China 25 Index Fund (FXI) και • Guggenheim China Small Cap (HAO): Δύο ETFs που επενδύουν, το πρώτο σε ένα δείκτη 25 μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης της Κίνας και το δεύτερο, σε ένα δείκτη κινέζικων εταιριών μικρότερης κεφαλαιοποίησης. Και τα δύο δεν είναι ιαπωνικά, αλλά η Κίνα, που ούτως ή άλλως κινείται και αναπτύσσεται ταχύτατα, μπορεί να επωφεληθεί σε κάποιο βαθμό και από την προσπάθεια ανάκαμψης της Ιαπωνίας, μετά το τελευταίο ισχυρό χτύπημα.

• Market Vectors Steel ETF (SLX)  και • iPath DJ-UBS Copper TR Sub-Idx ETN (JJC): Δύο ETFs που επενδύουν, το πρώτο σε ένα δείκτη μετοχών που σχετίζεται με τον χάλυβα και το δεύτερο, σε ένα δείκτη που έχει να κάνει με τον χαλκό. Και τα δύο αυτά μέταλλα, έχουν σε γενικές γραμμές, ανοδική πορεία λόγω της διαρκούς και έντονης ζήτησης από την Κίνα αλλά και άλλες μεγάλες, ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες. Τώρα, λόγω της τεράστιας καταστροφής στην Ιαπωνία και της συνεπακόλουθης προσπάθειας ανάκαμψης, θα υπάρξει άλλη μία σημαντική πηγή ζήτησης για χάλυβα και χαλκό. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό, τα δύο αυτά ETFs να επωφεληθούν.

• iPath S&P GSCI Crude Oil (OIL): Πρόκειται για ETF που ακολουθεί την τιμή του αργού πετρελαίου. Το πετρέλαιο είναι μακράν, το βασικό καύσιμο και μέσο παραγωγής ενέργειας στο πλανήτη μας. Η τιμή του βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, κάτι που οφείλεται στην αυξημένη ζήτηση από μεγάλες πληθυσμιακά χώρες και ταχύτητα αναπτυσσόμενες (π.χ. Κίνα, Ινδία) αλλά και από την αυξημένη γεωπολιτική αστάθεια. Γεωπολιτική αστάθεια που έχει να κάνει με τις εξεγέρσεις σε χώρες της Βορείου Αφρικής και φόβους για μετάδοση της κρίσεως και σε χώρες της Μέσης Ανατολής, όπου και το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ανοδική ώθηση στη τιμή του μαύρου χρυσού. Σε αυτά, έρχεται να προστεθεί και το ενεργειακό έλλειμμα που εμφανίστηκε στην Ιαπωνία συνεπία του σεισμού, με την καταστροφή πυρηνικών της εργοστασίων.

 <<<<<<<<<<•>>>>>>>>>>

Το παρόν άρθρο είναι καθαρά ενημερωτικό και δεν συνιστά προτροπή για αγορά ή πώληση οποιοδήποτε αγαθού ή προϊόντος.

Παναγιώτης

15/3/2011